Zęby u szczeniaków - jak się rozwijają, jak o nie dbać?

Zęby u psów, tak jak u wszystkich innych drapieżników są wyjątkowo ważnym elementem. Zdrowe i silne w naturalnym środowisku były niezbędne do przetrwania. W naturze zresztą psy rzadko cierpiały na choroby zębów czy wady zgryzu. Na przykład próchnica występuje u nich niezwykle rzadko. Jednak jako domowi pupile psy żyją w innych warunkach – odżywiają się innym pokarmem, dotykają je też różnego typu negatywne skutki zmian genetycznych wynikających z projektowania ras. Dlatego o psie zęby musimy zadbać – nie należy zostawiać tego samej naturze. 

Jak rozwijają się zęby u szczeniąt? Szczenięta podobnie jak inne ssaki rodzą się pozbawione zębów. Na pierwszym etapie życia uzębienie nie jest im do niczego potrzebne, bo odżywiają się mlekiem matki. Wręcz przeciwnie – gdyby miały zęby, karmienie byłoby dla suki nieprzyjemne i unikałaby go, co mogłoby skończyć się dla maluchów tragicznie. Nieprzypadkowo zresztą laktacja trwa u suki tyle, ile wykształcenie się zębów u szczeniąt, czyli około dwa miesiące. Może się wydawać, że to bardzo krótko, ale należy wziąć pod uwagę, że dwa miesiące to zaledwie jedna szósta czasu, jaki potrzeba szczeniętom na osiągnięcie pełnej dojrzałości. Jest to więc czas będący odpowiednikiem około trzech lat u ludzi, a więc wcale niemało. Zęby zaczynają powoli przebijać się już w wieku pięciu – sześciu tygodni, wtedy karmienie zaczyna być dla suki uciążliwe i stopniowo ogranicza ona szczeniętom dostęp do mleka, co powoduje powolne wyhamowywanie laktacji. Procesy te są więc ze sobą znakomicie zgrane. 

Pierwsze zęby szczenięcia to oczywiście zęby mleczne. Do ukończenia ośmiu tygodni psiak powinien mieć już kompletne uzębienie mleczne, które składa się z dwudziestu ośmiu zębów. Mleczaki utrzymują się bardzo krótko, bo już w okolicach trzeciego miesiąca zaczyna się ich wypadanie oraz wymiana na zęby stałe. U większości ras proces ten trwa do ósmego miesiąca życia, kiedy top pies powinien mieć już kompletne uzębienie stałe, składające się z dwudziestu zębów w żuchwie oraz dwudziestu dwóch zębów w szczęce. To najczęściej spotykana liczba, u poszczególnych ras mogą zdarzyć się różnice w wielkości uzębienia. To co nas powinno zaniepokoić bez względu na rasę psa to brak jednego z zębów w miejscu, w którym powinien się rozwinąć. W takiej sytuacji niezbędna jest konsultacja z weterynarzem, najlepiej specjalizującym się w stomatologii weterynaryjnej. Zwykle należy wykonać badanie rentgenem, żeby sprawdzić, jaka jest przyczyna takiego stanu rzeczy. Do weterynarza warto też iść ze szczeniakiem na kontrolę w wieku około czterech miesięcy. Na tym etapie weterynarz może sprawdzić, czy nie ma problemu z wypadaniem zębów mlecznych – tak zwane przetrwałe mleczaki mogą powodować trudności z wyżynaniem się zębów stałych, a w konsekwencji wadę zgryzu. Jeśli do szóstego miesiąca pies nie straci wszystkich zębów mlecznych, może być potrzebna interwencja w postaci ich ekstrakcji. Umożliwi to prawidłowe wychodzenie zębów stałych.

Jak dbać o zęby u szczeniaka?
Tak jak w innych obszarach rozwoju psa, kluczowe jest prawidłowe żywienie. Na początku to oczywiście mleko matki, które ma optymalny skład dla zdrowego rozwoju szczenięcia. Jeśli szczenięta z jakiegoś powodu nie są przy matce lub u suki występują zaburzenia laktacji należy wprowadzić żywienie preparatem zastępczym – należy wybrać produkt wysokiej jakości o składzie maksymalnie zbliżonym do składu mleka matki.

W przypadku szczenięcia powyżej drugiego miesiąca życia ważna jest wysokiej jakości karma bogata w składniki odżywcze. Szczególnie ważne elementy to wapń i fosfor, bo to one mają największy wpływ na rozwój układu kostnego oraz uzębienia. Z tego względu szczeniętom należy podawać karmę dopasowaną do ich etapu rozwoju, bo zawiera ona odpowiednie proporcje składników odżywczych. Należy przy tym pamiętać, że najlepiej wybrać karmę przeznaczoną dla szczeniąt danej rasy. 

Już od najwcześniejszego momentu należy też przyzwyczajać psa do zabiegów higienicznych w obrębie pyska. U szczeniąt wystarczy przemywanie zębów i dziąseł wacikiem – chodzi nie tyle o oczyszczenie ich co o wprowadzenie nawyku. Z czasem należy już używać miękkiej szczoteczki do zębów dla psów. Jeśli zabiegi te zaczniemy od szczeniaka, pies uzna je za całkowicie naturalne i będzie się im poddawać bez sprzeciwów. Używanie szczoteczki i pasty do zębów dla psów to najlepsza metoda, by żeby naszego pupila były zdrowe i nie osadzał się na nich nalot przeradzający się z kamień nazębny mający bardzo negatywne skutki dla zdrowia. 

Jeśli pies ma skłonności do tego typu problemów warto sięgnąć też po płyny ułatwiające rozpuszczanie kamienia. Są one dodawane do wody, jaką dajemy psu do picia. W żaden sposób nie są niebezpieczne dla układu pokarmowego, dlatego śmiało możemy po nie sięgać – oczywiście dawkując je zgodnie z instrukcją, dotyczy to także innych preparatów do higieny jamy ustnej u psów. Szczeniętom możemy też podawać przysmaki stomatologiczne, których gryzienie skutecznie oczyszcza zęby i zapobiega osadzaniu się nalotu.